Melancholia I-II er eit hovudverk i nyare norsk og europeisk litteratur og handlar om kunstnaren Lars Hertervig (1830-1902), målaren av lyset.

Vi følgjer han ein haustdag i Düsseldorf i 1853, den dagen han blir kasta ut frå hybelen sin fordi han har forelska seg i dottera i huset. Vi møter han igjen julaftan 1856, den dagen Hertervig rømmer frå Gaustad etter å ha vore innlagd i to år. I Melancholia I-II er vi i Stavanger i 1902. Hovudpersonen er ei fiktiv søster til Lars Hertervig, Oline. Lars er død, men gjennom det skrøpelege minnet hennar opplever vi episodar frå livet hans.
Frå grunngjevinga til Svenska Akademien for tildelinga av Nobels litteraturpris til Jon Fosse:
«Nobelpriset i litteratur år 2023 tilldelas den norska författaren Jon Fosse, 'för hans nyskapande dramatik och prosa som ger röst åt det osägbara'.»
«Det finns en djup värme och naiv blottställdhet i hans avskalade bilder av mänsklig erfarenhet.»
Anders Olsson, leiar i Nobelkomiteen i Svenska Akademien
Om Melancholia I-II:
«en helt praktfull roman»
Henning Hagerup, Klassekampen
«Den beste romanen jeg har lest det siste året.»
Karl Ove Knausgård, Klassekampen
«et sprogligt kunstværk, der bliver sin egen autonome størrelse, en kværn, der maler sine ofre, så skøn musik opstår»
Torben Brostrøm, Information